Τράπεζα της Ελλάδος - 13. Τι απέγινε ο χρυσός;
 |
| Το θρυλικό "Βασίλισσα Όλγα", το ένα από τα δυο αντιτορπιλλικά (το άλλο ήταν το "Βασιλεύς Γεώργιος") που χρησιμοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 1941 για να μεταφερθεί ο χρυσός από τον Πειραιά στο Ηράκλειο. |
Από όλα τα ζητήματα που θίγονται στην εκπομπή και από όλες τις ανακρίβειες που ακούγονται, ας επικεντρωθούμε σε όσα έχουν σχέση με τον περίφημο χρυσό τής ΤτΕ. Όπως ξεκαθαρίζει ο ίδιος ο Βαξεβάνης: "Η Τράπεζα της Ελλάδος φυλάσσει και διαχειρίζεται τα αποθέματα χρυσού τής χώρας, όπως άλλωστε όλες οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου. Τα αποθέματα χρυσού μιας χώρας αντιπροσωπεύουν τον πλούτο και πολλές φορές την ασφάλειά της από κρίσεις. Ο χρυσός είναι το μέταλλο των βασιλιάδων κι ο βασιλιάς των μετάλλων. Επί 5.000 χρόνια χρησιμοποιείται ως συναλλακτικό μέσο".
Την ίδια "χρυσολαγνεία" δείχνει και ο χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής Πάνος Παναγιώτου, ο οποίος διερωτάται με αγανάκτηση: "Για ποιον λόγο πουλάμε χρυσό; Είναι ένα απόθεμα το οποίο είναι άκρως απαραίτητο για την σταθερότητα μιας χώρας". Και για όσους δεν κατάλαβαν, συμπληρώνει με οργή: "Όποιος πιστεύει ότι ο ρόλος του χρυσού σήμερα δεν είναι σημαντικός για ένα κράτος, δεν έχει ιδέα τι λέει. Για μένα είναι επικίνδυνος και σπάνια χρησιμοποιώ τέτοιες εκφράσεις. Να σας πω γιατί. Ο χρυσός είναι το νούμερο ένα νόμισμα. Και μάλιστα είναι το νόμισμα του οποίου η αξία ανατιμάται όταν έχουμε κρίση στα άλλα νομίσματα τα οποία είναι χωρίς αντίκρυσμα χρυσού".
Και καλά ο Βαξεβάνης. Δημοσιογράφος είναι, δικαιολογείται να μη ξέρει. Ο Παναγιώτου, όμως, πώς γίνεται να δείχνει τέτοια επίπεδα ασχετοσύνης; Τι είδους χρηματιστηριακός αναλυτής είναι, αν δεν έχει πάρει χαμπάρι ότι ούτε στον 19ο αιώνα βρισκόμαστε ούτε κανόνας χρυσού υπάρχει πλέον, το δε Μπρέττον Γουντς μας έχει αφήσει προ πολλού χρόνους; Μπορεί να ακούγεται παράδοξο στ' αφτιά των αδαών αλλά η αλήθεια είναι ότι ο χρυσός όχι μόνο δεν είναι "το νούμερο ένα νόμισμα" αλλά δεν είναι καν νόμισμα πλέον, καθ' όσον έχει αποχρηματιστεί πλήρως! Υπ' αυτή την έννοια, έχει δίκιο ο φουκαράς ο Παπαμάργαρης (πρώην διευθυντής της ΤτΕ) που λέει ότι το χρυσάφι είναι σαν μια καλή σοδειά μπαμπάκι που το πουλάς, εισπράττεις και τελειώνεις. Διότι αυτό ακριβώς είναι τώρα πλέον ο χρυσός: ένα εμπόρευμα, το οποίο παίζεται στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων και αποτιμάται σε δολλάρια όπως όλα τα εμπορεύματα του κόσμου. Μπορεί να σε συμφέρει, δηλαδή, να πουλήσεις χρυσό για ν' αγοράσεις πετρέλαιο, στάρι ή χυμό πορτοκαλιού.
Η μεγάλη απογοήτευση, όμως, έρχεται από τον Δημήτρη Καζάκη, ο οποίος βρίσκεται σε κακή μέρα και κάνει την μια γκέλα μετά την άλλη. Σχετικά με τον χρυσό, λέει ο Καζάκης: "Δεν γνωρίζουμε αν είναι αυτό το απόθεμα χρυσού (σ.σ.: έχει ήδη γίνει λόγος για 147 τόννους). Γιατί; Ο νομισματικός χρυσός που ο υποδιοικητής της ΤτΕ την άνοιξη του '41 πήρε για την Μέση Ανατολή, υπολογίστηκε από τον Ξενοφώντα Ζολώτα, ο οποίος ήταν ο πρώτος Διοικητής της ΤτΕ μετά την απελευθέρωση, σε 600 τόννους. Πού είναι αυτός ο χρυσός; Θεωρητικά, μετά την νομισματική μεταρρύθμιση Μαρκεζίνη ο νομισματικός χρυσός της Ελλάδας πρέπει να αυξάνεται. Για ποιό λόγο; Γιατί κατά κύριο λόγο όσοι είχαν αποθεματικά σε χρυσές λίρες τα αντάλλαζαν στην ΤτΕ με δραχμή ή με άλλα νομίσματα αλλά κυρίως με δραχμή. Αυτό αύξανε τον νομισματικό χρυσό της Ελλάδας. Το ερώτημα είναι τι έγιναν οι εξακόσιοι τόννοι. Γιατί από τους 600 τόννους φτάσαμε τους 147, που λένε ότι είναι σήμερα;".
Ας παραβλέψουμε επουσιώδεις ανακρίβειες (π.χ. ο Ζολώτας δεν ήταν ο πρώτος διοικητής μετά την απελευθέρωση, ο Βαρβαρέσος ήταν διοικητής όταν πήρε τον χρυσό το '41 κλπ), ας μη σχολιάσουμε το ότι μέχρι την δικτατορία ο κόσμος δεν αντάλλασσε λίρες με δραχμές αλλά μάλλον το αντίθετο έκανε και ας πάμε στην ουσία. Ίσως να θυμάται ο αναγνώστης ότι στο 10ο κείμενο της σειράς ("Η περίοδος της κατοχής") του είχα συστήσει να σημειώσει ένα νουμεράκι, γράφοντας: "ο Βαρβαρέσος φρόντισε να αδειάσει την Τράπεζα της Ελλάδος από τα αποθέματά της σε συνάλλαγμα και χρυσό (610.796,431 ουγγιές και σημειώστε αυτή την ποσότητα)". Όταν αυτός ο χρυσός έφτασε στην Νότια Αφρική, καθαρίστηκε και απέμειναν καθαρές 608.350,890 ουγγιές. Υπολογίζοντας την ουγγιά προς 31,1 γραμμάρια, μιλάμε για κάτι λιγώτερο από 18,92 τόννους. Από πού προκύπτουν οι 600 τόννοι για τους οποίους μιλάει ο Καζάκης; Προφανώς, ο ομιλητής μπέρδεψε τις ουγγιές με τους τόννους και γι' αυτό είπα πρωτύτερα πως ήταν σε κακή μέρα (*).
Πάμε τώρα να δούμε τι έγινε αυτός ο χρυσός. Εδώ πρέπει να δεχτούμε ότι πράγματι οι μετακατοχικές διοικήσεις της ΤτΕ ακολούθησαν την εσφαλμένη (κρίνοντας εκ του αποτελέσματος) πολιτική να πουλάνε χρυσό για να στηρίξουν την δραχμή. Αμέσως μετά την απελευθέρωση, η ΤτΕ πούλησε 250.000 χρυσές λίρες, έναν μήνα αργότερα άλλες 44.000 κλπ, φτάνοντας τις 2.591.000 χρυσές λίρες μέχρι τον Μάρτιο του 1947 (**). Με δεδομένο ότι κάθε χρυσή λίρα περιείχε 0,23542 ουγγιές χρυσού, με το χρυσάφι που φυγάδευσε ο Βαρβαρέσος το '41, η ΤτΕ θα μπορούσε να κόψει 2.584.108 λίρες. Ορίστε, λοιπόν, η απλή απάντηση στο συνωμοτικό ερώτημα τι απέγινε ο φυγαδευμένος χρυσός: βγήκε στην αγορά για να στηρίξει την δραχμή, άσχετα αν δεν τα κατάφερε.
Να κλείσουμε με μια τελευταία λεπτομέρεια. Παρά τα όσα θα έπρεπε να ίσχυαν "θεωρητικά" (κατά Καζάκη), μόνο κατά την διετία 1963-1965 η καθαρή εκροή (πωλήσεις μείον αγορές) της ΤτΕ σε χρυσές λίρες άγγιξε τα 11,2 εκατομμύρια κομμάτια. Άλλωστε, "την περίοδο 1953-1966, η εφαρμογή ριζικών μέτρων αντιμετώπισης του προβλήματος της ζήτησης χρυσών λιρών απασχόλησε την ΤτΕ και τις εκάστοτε κυβερνήσεις" (Μιχάλη Ψαλιδόπουλου, "Ιστορία της Τράπεζας της Ελλάδος, 1928-2008", Τράπεζα της Ελλάδος, 2014). Για την ιστορία, ας σημειώσουμε ότι σήμερα η Ελλάδα κατέχει κάπου 180 τόννους χρυσού: οι 120 βρίσκονται στο θησαυροφυλάκιο της ΤτΕ κι οι υπόλοιποι 60 στην Fed των ΗΠΑ, στην Τράπεζα της Αγγλίας και... στην Ελβετία!
------------------------------------------------
(*) Η κακή μέρα του Καζάκη φαίνεται από νωρίς, όταν σημειώνει ότι "εξανάγκασαν την Ελλάδα, και δη την Τράπεζα της Ελλάδος, που έπαιρνε το εκδοτικό δικαίωμα, δηλαδή το δικαίωμα να εκδίδει το εθνικό νόμισμα, να το παραχωρήσει αυτό στην Τράπεζα της Αγγλίας. Κι έτσι το εθνικό νόμισμα εκδιδόταν από την Τράπεζα της Αγγλίας και όχι από την Τράπεζα της Ελλάδος". Δεν ξέρω τι είχε κατά νου ο ομιλητής εκείνη την στιγμή αλλά αυτό που έβγαλε από τα χείλη του είναι χοντράδα ολκής. Κανένα εκδοτικό δικαίωμα δεν παραχωρήθηκε ποτέ! Μπορεί, βέβαια, τα ελληνικά χαρτονομίσματα να τυπώνονταν στην Αγγλία (σε ιδιωτικό τυπογραφείο και όχι, βέβαια, στην Τράπεζα της Αγγλίας) μέχρι το 1954 αλλά εκδότες ήσαν πάντοτε οι ελληνικές κεντρικές τράπεζες (αρχικά η Εθνική και κατόπιν η ΤτΕ).
(**) Athanasios Lykogiannis, "Britain and the Greek Economic Crisis, 1944-1947: from Liberation to the Truman Doctrine", London School of Economics and Political Science - University of London, 1999
Και καλά ο Βαξεβάνης. Δημοσιογράφος είναι, δικαιολογείται να μη ξέρει. Ο Παναγιώτου, όμως, πώς γίνεται να δείχνει τέτοια επίπεδα ασχετοσύνης; Τι είδους χρηματιστηριακός αναλυτής είναι, αν δεν έχει πάρει χαμπάρι ότι ούτε στον 19ο αιώνα βρισκόμαστε ούτε κανόνας χρυσού υπάρχει πλέον, το δε Μπρέττον Γουντς μας έχει αφήσει προ πολλού χρόνους; Μπορεί να ακούγεται παράδοξο στ' αφτιά των αδαών αλλά η αλήθεια είναι ότι ο χρυσός όχι μόνο δεν είναι "το νούμερο ένα νόμισμα" αλλά δεν είναι καν νόμισμα πλέον, καθ' όσον έχει αποχρηματιστεί πλήρως! Υπ' αυτή την έννοια, έχει δίκιο ο φουκαράς ο Παπαμάργαρης (πρώην διευθυντής της ΤτΕ) που λέει ότι το χρυσάφι είναι σαν μια καλή σοδειά μπαμπάκι που το πουλάς, εισπράττεις και τελειώνεις. Διότι αυτό ακριβώς είναι τώρα πλέον ο χρυσός: ένα εμπόρευμα, το οποίο παίζεται στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων και αποτιμάται σε δολλάρια όπως όλα τα εμπορεύματα του κόσμου. Μπορεί να σε συμφέρει, δηλαδή, να πουλήσεις χρυσό για ν' αγοράσεις πετρέλαιο, στάρι ή χυμό πορτοκαλιού.
Η μεγάλη απογοήτευση, όμως, έρχεται από τον Δημήτρη Καζάκη, ο οποίος βρίσκεται σε κακή μέρα και κάνει την μια γκέλα μετά την άλλη. Σχετικά με τον χρυσό, λέει ο Καζάκης: "Δεν γνωρίζουμε αν είναι αυτό το απόθεμα χρυσού (σ.σ.: έχει ήδη γίνει λόγος για 147 τόννους). Γιατί; Ο νομισματικός χρυσός που ο υποδιοικητής της ΤτΕ την άνοιξη του '41 πήρε για την Μέση Ανατολή, υπολογίστηκε από τον Ξενοφώντα Ζολώτα, ο οποίος ήταν ο πρώτος Διοικητής της ΤτΕ μετά την απελευθέρωση, σε 600 τόννους. Πού είναι αυτός ο χρυσός; Θεωρητικά, μετά την νομισματική μεταρρύθμιση Μαρκεζίνη ο νομισματικός χρυσός της Ελλάδας πρέπει να αυξάνεται. Για ποιό λόγο; Γιατί κατά κύριο λόγο όσοι είχαν αποθεματικά σε χρυσές λίρες τα αντάλλαζαν στην ΤτΕ με δραχμή ή με άλλα νομίσματα αλλά κυρίως με δραχμή. Αυτό αύξανε τον νομισματικό χρυσό της Ελλάδας. Το ερώτημα είναι τι έγιναν οι εξακόσιοι τόννοι. Γιατί από τους 600 τόννους φτάσαμε τους 147, που λένε ότι είναι σήμερα;".
Ας παραβλέψουμε επουσιώδεις ανακρίβειες (π.χ. ο Ζολώτας δεν ήταν ο πρώτος διοικητής μετά την απελευθέρωση, ο Βαρβαρέσος ήταν διοικητής όταν πήρε τον χρυσό το '41 κλπ), ας μη σχολιάσουμε το ότι μέχρι την δικτατορία ο κόσμος δεν αντάλλασσε λίρες με δραχμές αλλά μάλλον το αντίθετο έκανε και ας πάμε στην ουσία. Ίσως να θυμάται ο αναγνώστης ότι στο 10ο κείμενο της σειράς ("Η περίοδος της κατοχής") του είχα συστήσει να σημειώσει ένα νουμεράκι, γράφοντας: "ο Βαρβαρέσος φρόντισε να αδειάσει την Τράπεζα της Ελλάδος από τα αποθέματά της σε συνάλλαγμα και χρυσό (610.796,431 ουγγιές και σημειώστε αυτή την ποσότητα)". Όταν αυτός ο χρυσός έφτασε στην Νότια Αφρική, καθαρίστηκε και απέμειναν καθαρές 608.350,890 ουγγιές. Υπολογίζοντας την ουγγιά προς 31,1 γραμμάρια, μιλάμε για κάτι λιγώτερο από 18,92 τόννους. Από πού προκύπτουν οι 600 τόννοι για τους οποίους μιλάει ο Καζάκης; Προφανώς, ο ομιλητής μπέρδεψε τις ουγγιές με τους τόννους και γι' αυτό είπα πρωτύτερα πως ήταν σε κακή μέρα (*).
Πάμε τώρα να δούμε τι έγινε αυτός ο χρυσός. Εδώ πρέπει να δεχτούμε ότι πράγματι οι μετακατοχικές διοικήσεις της ΤτΕ ακολούθησαν την εσφαλμένη (κρίνοντας εκ του αποτελέσματος) πολιτική να πουλάνε χρυσό για να στηρίξουν την δραχμή. Αμέσως μετά την απελευθέρωση, η ΤτΕ πούλησε 250.000 χρυσές λίρες, έναν μήνα αργότερα άλλες 44.000 κλπ, φτάνοντας τις 2.591.000 χρυσές λίρες μέχρι τον Μάρτιο του 1947 (**). Με δεδομένο ότι κάθε χρυσή λίρα περιείχε 0,23542 ουγγιές χρυσού, με το χρυσάφι που φυγάδευσε ο Βαρβαρέσος το '41, η ΤτΕ θα μπορούσε να κόψει 2.584.108 λίρες. Ορίστε, λοιπόν, η απλή απάντηση στο συνωμοτικό ερώτημα τι απέγινε ο φυγαδευμένος χρυσός: βγήκε στην αγορά για να στηρίξει την δραχμή, άσχετα αν δεν τα κατάφερε.
Να κλείσουμε με μια τελευταία λεπτομέρεια. Παρά τα όσα θα έπρεπε να ίσχυαν "θεωρητικά" (κατά Καζάκη), μόνο κατά την διετία 1963-1965 η καθαρή εκροή (πωλήσεις μείον αγορές) της ΤτΕ σε χρυσές λίρες άγγιξε τα 11,2 εκατομμύρια κομμάτια. Άλλωστε, "την περίοδο 1953-1966, η εφαρμογή ριζικών μέτρων αντιμετώπισης του προβλήματος της ζήτησης χρυσών λιρών απασχόλησε την ΤτΕ και τις εκάστοτε κυβερνήσεις" (Μιχάλη Ψαλιδόπουλου, "Ιστορία της Τράπεζας της Ελλάδος, 1928-2008", Τράπεζα της Ελλάδος, 2014). Για την ιστορία, ας σημειώσουμε ότι σήμερα η Ελλάδα κατέχει κάπου 180 τόννους χρυσού: οι 120 βρίσκονται στο θησαυροφυλάκιο της ΤτΕ κι οι υπόλοιποι 60 στην Fed των ΗΠΑ, στην Τράπεζα της Αγγλίας και... στην Ελβετία!
 |
| Όταν σήμερα ολόκληρη Κίνα διαθέτει χίλιους τόννους χρυσού και η Ρωσσία με την Ινδία από καμμιά πεντακοσαριά, μάλλον είναι δύσκολο να είχαμε εμείς 600 τόννους το 1941, μετά και την πτώχευση του 1932. |
------------------------------------------------
(*) Η κακή μέρα του Καζάκη φαίνεται από νωρίς, όταν σημειώνει ότι "εξανάγκασαν την Ελλάδα, και δη την Τράπεζα της Ελλάδος, που έπαιρνε το εκδοτικό δικαίωμα, δηλαδή το δικαίωμα να εκδίδει το εθνικό νόμισμα, να το παραχωρήσει αυτό στην Τράπεζα της Αγγλίας. Κι έτσι το εθνικό νόμισμα εκδιδόταν από την Τράπεζα της Αγγλίας και όχι από την Τράπεζα της Ελλάδος". Δεν ξέρω τι είχε κατά νου ο ομιλητής εκείνη την στιγμή αλλά αυτό που έβγαλε από τα χείλη του είναι χοντράδα ολκής. Κανένα εκδοτικό δικαίωμα δεν παραχωρήθηκε ποτέ! Μπορεί, βέβαια, τα ελληνικά χαρτονομίσματα να τυπώνονταν στην Αγγλία (σε ιδιωτικό τυπογραφείο και όχι, βέβαια, στην Τράπεζα της Αγγλίας) μέχρι το 1954 αλλά εκδότες ήσαν πάντοτε οι ελληνικές κεντρικές τράπεζες (αρχικά η Εθνική και κατόπιν η ΤτΕ).
(**) Athanasios Lykogiannis, "Britain and the Greek Economic Crisis, 1944-1947: from Liberation to the Truman Doctrine", London School of Economics and Political Science - University of London, 1999
9 Φεβρουαρίου 2016
Ε.ΣΥ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 2312 315162 , MAIL: esuelkordeliou@gmail.com
ΔΗΛΩΣΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ
ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – YOUTUBE
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ
ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ
0 Σχόλια